Wiedeń, dwa malowidła z historii roku 1683 (Wien, Wandmalerei in der Kirche St.Joseph auf dem Kahlenberg)

LOKALIZACJA: Austria (Austria)

AUTOR: Jan Henryk Rosen

Lokalizacja/Adres: kościół  św Józefa na Kahlenbergu, Josefsdorf 38  Wiedeń

Data powstania:  1930

Dane techniczne: malowidła ścienne w technice tempery

Opis

Dwa freski z historii roku 1683 (Msza legata papieskiego przed bitwą z udziałem króla Jana III, Modlitwa papieża Innocentego XI ), przedstawienia świętych Leopolda, Józefa i Jana Kapistrana oraz pola heraldyczne z herbami szlachty polskiej uczestniczącej w bitwie.

Kościół na wzgórzu Kahlenberg powstał ok. 1734 r., odbudowany przez kamedułów, których klasztor zniszczyli Turcy w 1683. Po kasacie zakonu w końcu XVIII w. stał się on własnością prywatną. W rocznicę bitwy wiedeńskiej, w 1883 r. odsłonięto na fasadzie kościoła marmurową tablicę upamiętniającą zwycięstwo nad Turkami, w tym króla Jana III Sobieskiego. W 1904 r. polskie stowarzyszenia w Wiedniu ufundowały tablicę pamiątkową wewnątrz kościoła. W 1906 r. kościół został przekazany przez właściciela terenu polskim zmartwychwstańcom z kościoła Gardekirche przy Rennweg w Wiedniu. Po 1920 r. z inicjatywy rodziny Gubrynowiczów przekształcono   zakrystię i przylegającą do niej kaplicę w muzeum pamiątek po Sobieskim (ich działania upamiętnia tablica z 1933 r. w kościele). Dopełnieniem programu „sanktuarium wiktorii wiedeńskiej” stała się polichromia ścian kaplicy. Jan Henryk Rosen odniósł wcześniej duży sukces dzięki wielkiej realizacji ściennej w katedrze ormiańskiej we Lwowie, kończąc ją w 1929 r. W roku 1930 właśnie został profesorem rysunku Politechniki Lwowskiej. Zastosowaną we Lwowie stylizację modernistyczną wzorów bizantyjskich i wczesnorenesansowych rozwinął na Kahlenbergu. Wpisuje się ona w poszukiwania w zakresie sztuki dekoracyjnej prowadzone w Europie od końca XIX w. w kręgu nabistów, pod wpływem prerafaelitów, Ferdinanda Hodlera i secesji wiedeńskiej, w Polsce zaś zwłaszcza przez Józefa Mehoffera. Mocno okonturowane plamy wyrazistych kolorów, kompozycja poszczególnych pól sprowadzana do prostego schematu, budują monumentalny wyraz scen mimo ich niewielkiej skali. Wysoko oceniane prace Rosena we Lwowie i w Wiedniu przyczyniły się zapewne do zlecenia mu w roku 1932 dekoracji kaplicy papieskiej w Castel Gandolfo, gdzie również tematyka religijna została powiązana z historyczną.

J. Kukliński, Krótka historia kościoła św. Józefa i kaplicy króla Sobieskiego na Kahlenbergu, Wiedeń 1931; R. Taborski, Wśród wiedeńskich poloników, Kraków 1974, s. 14-16.

teczki dot. twórczości sakralnej J.H. Rosena w Instytucie Sztuki PAN.

Autor opracowania

Andrzej Pieńkos