Rzym, pomnik papieża Piusa IX (Roma, monumento di papa Pio IX)
LOKALIZACJA: Włochy (Italy)
AUTOR: Tomasz Oskar Sosnowski
Lokalizacja: Plac San Giovanni in Laterano, przedsionek Scala Santa, Rzym
Data powstania: 1877
Dane techniczne: marmur carraryjski, wys.
Opis
Sygnowane, jedno z najbardziej prestiżowych dzieł Tomasza Oskara Sosnowskiego w Rzymie. Ukazuje modlącego się, klęczącego papieża, z oznakami władzy (kapa na ramionach, tiara stojąca na cokole, stuły obok niej). Na cokole napis: „Pio IX P.M. / Anno L. ab episcopali consecratione”. Za pomnikiem, na ścianie marmurowa tablica dedykacyjna poświęcona pontyfikatowi Piusa IX.
Rzeźba znalazła się na Lateranie w wyniku związków artysty z papieżem Piusem IX, jako osobisty dar rzeźbiarza, podobnie jak jego marmurowa grupa Zdjęcie z krzyża, ustawiona po drugiej stronie przedsionka jednego z najważniejszych miejsc kultu w Rzymie. Pomnik powstał z okazji 50-lecia uzyskania godności biskupiej przez Giovanniego M. Ferrettiego, papieża od 1846; zapewne z inicjatywy samego rzeźbiarza. Portretował on zresztą Piusa IX w tym samym czasie w popiersiu, być może w związku z powstającą większą rzeźbą całopostaciową (zachowała się wersja gipsowa). Sosnowski wziął za wzór klasycystyczny wizerunek papieża Piusa VI z Watykanu, wyrzeźbiony przez Antonia Canovę i Adama Tadoliniego. „Szczegóły wykonania rzeźby, ozdobne pasy ornamentu na obrzeżach kapy, jej pokryta motywami roślinnymi pelerynka, wzorzysta stuła, a zwłaszcza wystająca ponad złożone do modlitwy ręce rozmodlona twarz papieża, dobrze świadczy o sporych umiejętnościach techniczno-wyrazowych polskiego artysty” (L. Lameński). Pozorna przypadkowość ułożenia stroju i atrybutów nadaje rodzajowy rys dostojnie upozowanej postaci, wprowadzając (wraz z charakterystyką portretową twarzy) wyraz typowy dla realizmu drugiej połowy XIX w.
W. Zahorski, Polak w Rzymie, wyd. 5, Rzym 1983, s. 166-167; M. Cempanari, T. Amodei,