Oberurnen, pomnik II Warszawskiego Pułku Artylerii Lekkiej (Oberurnen, Denkmal der polnischen Soldaten)

LOKALIZACJA: Szwajcaria (Switzerland)

AUTOR: Zbigniew Bem

Lokalizacja/Adres: 8868  Oberurnen  k. Näfels, na końcu Länderstrasse, u zbiegu z Linthlistrasse

Data powstania: 1941

Dane techniczne: żelbet wys. ok. 280 cm, ławka szer. 110 cm

Opis

Przy skrzyżowaniu dróg polnych i przejeździe kolejowym, na skraju  podalpejskiego miasteczka znajduje się widoczny z daleka pomnik, upamiętniający prace melioracyjne, które na okolicznych łąkach prowadzili w czasie II wojny światowej internowani w Szwajcarii polscy żołnierze. Na niewielką kompozycję, otoczoną żywopłotem, składa się żelbetowy obelisk-miecz z ostrzem skierowanym w górę i pionowym wyżłobieniem, nawiązujący do głównego motywu mieczów na odznace II Dywizji Strzelców Pieszych (do której  należał artysta), przed obeliskiem zaś betonowa ławka z inskrypcją po niemiecku. Archetypiczna prostota form w tak skrajnej postaci nie występuje w innych pomnikach II Dywizji. Była to jedna z pierwszych realizacji Bema, studiującego w czasie internowania architekturę na politechnice w Zurychu i w czasie kursów w Winterthur, a projektującego bardzo różne w formie pamiątki polskiego pobytu i pracy w Szwajcarii. „Goniec obozowy”, czasopismo polskich internowanych donosił w 1941 r. o uroczystej inauguracji pomnika. Datowanie potwierdza również napis w języku niemieckim wycięty na frontowej ściance ławki: „Polnische Soldaten des 2. War-schauer Art.Reg. zum Andenken an den Arbeitsaufenthalt in Näfels und Oberurnen 1941”. Napis na cokole samego obelisku zatarł się całkowicie. Pomnik jest obecnie w bardzo złym stanie: beton pęka i odpryskuje w wielu miejscach,  pokrywa się też zaciekami i mchem.

J. Zieliński, Nasza Szwajcaria, Warszawa 1999, s. 143; J. Rucki, Szwajcarskie wędrówki, śladami polskich żołnierzy internowanych w Szwajcarii, Warszawa 2000, s. 148.

 

Autor opracowania

Andrzej Pieńkos