Ettenhausen, pomnik pisarki Alji Rachmanowej (Ettenhausen, Denkmal von Alia Rachmanova)

LOKALIZACJA: Szwajcaria (Switzerland)

AUTORZY: Paweł Polachowski | Romuald Polachowski

Lokalizacja/Adres: Ettenhausen 8356  Kilbergstrasse   

Data powstania: 1998
Dane techniczne: figurka sowy z brązu wys. 33 cm, plakieta portretowa z brązu  22 cm x 16 cm; stela z serpentynitu zielonkawego 110 x 25 x 25 cm 

Opis: 

Wśród wielu śladów rosyjskich emigrantów w Szwajcarii, niewielki pomnik zagubiony niedaleko Winterthur należy do całkiem zapomnianych, a jest dziełem bardzo cenionych w tym regionie polskich rzeźbiarzy. Pisarka Galina Djuragina (pseudonim Alja Rachmanowa) wyemigrowała w młodości z Rosji radzieckiej i przebywała od 1925 r. w Austrii, skąd  uciekła wraz z mężem w kwietniu 1945 r. przed Armią Czerwoną do Szwajcarii i resztę życia spędziła w pobliżu Winterthuru. Tu zmarła w 1991 r. Sławę przyniosły jej tłumaczone na wiele języków powieści wspomnieniowe z czasów Rewolucji bolszewickiej, a także biografie sławnych Rosjan. Spuściznę i wyposażenie jej domu przejęło Historische Museum kantonu Thurgau w niedalekim Frauenfeld. Paweł i jego syn Romuald Polachowscy, jako jej sąsiedzi – polscy rzeźbiarze czynni w pobliskich miejscowościach Aadorf  i Guntershausen, stworzyli na małym placyku – skrzyżowaniu głównych ulic Ettenhausen, kameralny pomnik o niekonwencjonalnej formule. Pod samotnym drzewem ustawiony jest wysmukły postument z zielono-szarego kamienia, na którym „siedzi” figurka sowy, wczepionej w gałązkę (odlew brązowy). Sowa spogląda w stronę nieistniejącego już domu pisarki, słynącej także z miłości do zwierząt. Sama Rachmanowa została przedstawiona jako młoda kobieta na niewielkiej płaskorzeźbie z patynowanego brązu, przytwierdzonej do frontowej ścianki steli-postumentu. Portret ten jest dziełem Romualda, podobnie jak koncepcja całości; sowę miał zaś jeszcze wyrzeźbić Paweł Polachowski.

J. Zieliński, Nasza Szwajcaria, Warszawa 1999, s. 56; N.L. Kurz, Die Milchfrau von Ottakring, „Wiler Zeitung”, 15.04.2014, http://www.wilerzeitung.ch/ostschweiz/thurgau/kantonthurgau/tz-tg/Die-Milchfrau-von-Ottakring;art123841,3775367 .

Autor opracowania

Andrzej Pieńkos