Oran, Instytut Badawczy Inżynierii Morskiej IGCMO Uniwersytetu Technologicznego Mohamed Boudiaf (-)

LOKALIZACJA: Algieria (Algeria)

AUTORZY: Brunon Węsierski | Grzegorz Chodkowski

Lokalizacja/Adres: południowe przedmieście Oranu, przy wylotowej trasie N2A

Data powstania:  projekt 1977-1979; realizacja 1979-1982

Dane techniczne: konstrukcja żelbetowo-szkieletowa, wypełniana prefabrykatami żelbetowymi i elementami drobnowymiarowymi. Kopuła miała być wykonana w technologii sfery cienkowarstwowej, sprężonej. Powierzchnia projektowanego zespołu miała wynieść 170 000 m2.

Projekt wykonany przez pracowników Biura Projektowo Badawczego Budownictwa Ogólnego Miastoprojekt Bydgoszcz.

Opis

Siedziba (kampus) Instytutu zaplanowana została jako samodzielna jednostka badawczo-edukacyjna wyposażona w pełny zestaw przestrzeni dydaktycznych i specjalistyczne laboratoria do testów modeli okrętowych. Projektowany układ kampusu przekładał jego funkcjonalną strukturę na czytelny, pasowy zespół jednostek, opartych na wspólnym module konstrukcyjnym, nanizany na pasy komunikacji wewnętrznej i łączący całe założenie z otoczeniem.

Budynki w kampusie uczelni podzielone zostały na zespoły, w zależności od pełnionej funkcji: przestrzeni dydaktycznych, laboratoriów, budynku mieszczącego audytoria pod nakryciem sferycznej kopuły, wydziału technicznego oraz towarzyszących mieszkań dla pracowników.

Projekt powstał w ramach zamówienia złożonego przez rząd Algierii na projekty specjalistyczne budynków inżynieryjnych, przemysłowych oraz publicznych. Kontrakt, którego operatorem było algierskie Ministerstwo Gospodarki, zawarty został z międzynarodowymi firmami consultingowymi i inżynieryjnymi, wśród nich z Polską Centralą Handlu Zagranicznego Polservice. Polscy architekci, urbaniści i inżynierowie brali udział w przygotowaniu projektów o różnych skalach, przeznaczeniu i charakterze; od planów regionalnych, analiz eksperckich do projektów typowych budynków użyteczności publicznej w wielu lokalizacjach (nie tylko w Algierii, ale w całym nadmorskim pasie urbanizacyjnym Północnej Afryki). W przypadku Instytutu Morskiego Miastoprojekt Bydgoszcz podjął się wykonania projektu i realizacji budynku dla rozwijającego się, posiadającego duże znaczenia dla algierskiej gospodarki Université des sciences et de la technologie d'Oran (USTO). W końcu lat 80. XX wieku Instytut został przekształcony, stając się częścią Uniwersytetu Technologicznego im. Mohamed Boudiaf.

Architekci Miastoprojektu zaproponowali organizację nowego kampusu Instytutu, podporządkowując go przestrzennej logice w rodzaju megastruktury, popularnej w projektach lat 60. i 70. XX wieku. Poszczególne katedry i części instytutu wyróżniono przestrzennie w postaci pasów-jednostek funkcjonalnych. Poszczególne pasy, mieszczące zespoły sal wykładowych, pomieszczeń dydaktycznych i laboratoriów jednostek Instytutu, zostały zaprojektowane jako schodkowo narastające segmenty, przedzielone pasami komunikacyjnymi i sanitarnymi. Od południa ich przedłużeniem stały się, realizowane stopniowo hale laboratoryjne zawierające baseny testowe o różnej długości. W północnej części struktura kampusu dopełniona została blokiem mieszczącym program wspólny dla wszystkich wydziałów: pomieszczenia socjalne, przestrzeń wspólną oraz towarzyszące parkingi. Sąsiadować z nim miała atrialna przestrzeń publiczna oraz duży budynek audytoriów na planie koła, nakryty wielkoprzestrzenną kopułą. W jego górnej części (pod sklepieniem kopuły) znaleźć się miało siedem promieniście rozmieszczonych audytoriów dostępnych z zewnętrznego, obiegającego kopułę korytarza. Niestety nie zostały one zrealizowane, podobnie jak łączący wszystkie jednostki poprzeczny pasaż, który miał być zakończony przejściem ponad drogą N2A. Projektanci rozwiązując zagadnienia projektowe i funkcjonalne zawarli w projekcie szereg śmiałych i zaawansowanych technologicznie rozwiązań. Należały do nich pozbawione podpór przestrzenie bloków laboratoryjnych, których konstrukcja ukryta była w ścianach szczytowych. Fundamenty basenów testowych, przeznaczonych do wypełnienia wodą, ze względu na duże długości zostały posadowione na przesuwnych podstawach. Takie rozwiązanie wychodziło również naprzeciw zagrożeniom wynikającym z aktywności sejsmicznej regionu. Hale laboratoriów zostały zrealizowane w lekkiej technologii prefabrykowanej, co umożliwiało ich stosunkowo łatwe przebudowy w razie zmiany zapotrzebowania i wyposażenia. Do innowacyjnych rozwiązań projektowych należała również cienkowarstwowa sfera kopuły wzmocniona cięgnowym ustrojem.

Projekt prezentowany był na wystawie PRL™, w ramach festiwalu Warszawa w Budowie 2, MSN/Muzeum Techniki Warszawa  w 2010 r.

projekty (plany i przekroje) w dokumentacji Grzegorza Chodkowskiego.

Autor opracowania

Piotr Bujas